Kort nadat Nelson Mandela in 1990 is vrijgelaten, vestigt Bart Luirink zich in Zuid-Afrika. Hij is ooggetuige van een gedaanteverwisseling van apartheid naar democratie. In het artistieke Yeoville, een wijk in het centrum van Johannesburg, vestigt de voormalige antiapartheidsactivist zich als correspondent.
Dankzij de geschiedeniswebsite van de VPRO is een televisieprogramma uit 1961 opgediept waarin AVRO buitenland commentator G.B.J. Hiltermann een college geeft over de apartheidspolitiek in Zuid-Afrika. Hiltermann’s bespiegelingen zijn gesneden met opnamen die in in Zuid-Afrika zelf maakte. Zo bevat het programma een kort, maar uniek vraaggesprek met Nelson Mandela. Het programma is ook om andere redenen adembenemend. Met een zweem van journalistieke onafhankelijkheid en een kwasi-objectieve benadering (hij voert ook gesprekken met ‘negers’ die ‘min of meer ontwikkeld en bepaald niet dom zijn’) toont Hiltermann zich hier een ware apologeet voor Verwoerd’s racistische politiek. Zo verbazingwekkend is dat natuurlijk niet nu de schrijver van een geschiedenis van De Telegraaf vorig jaar al vaststelde dat de commentator met de nazi’s sympathiseerde. Bekijk het programma op http://geschiedenis.vpro.nl/programmas/2899536/afleveringen/43040395/
Donderdagavond 11 februari 2010. Het is twintig jaar na de vrijlating van Nelson Mandela. Op een overvolle bijeenkomst van ZAM i.s.m. het Lloyd Hotel vieren oude en nieuwe vrienden deze verjaardag. 
Vandaag is het 20 jaar geleden dat president de Klerk de legalisering van het ANC aankondigde. Over elf dagen is het twintig jaar geleden dat Mandela de gevangenis verliet. En gisteren onthulden de Zuid-Afrikaanse kranten het nieuws over Zuma’s twintigste boreling.
Met miljoenen Zuid-Afrikanen slaakte ik een zucht toen hij onder Mbeki’s desastreuze aanpak van aids een dikke streep zette. Vandaag deel ik de verbijstering over een president die twijfel zaait aan de nieuwe, luid toegejuichde aanpak.