In de eerste aflevering van Zomergasten toonde de oud-SP-leider een fragment uit Van Dis in Afrika: het Namibische jongetje dat om de hoek van een benzinepomp uitlegt dat zijn ouders dood zijn, zijn broer en zus aan de drank en dat hijzelf later rijk wilde worden.
Ontroerende beelden. Sommige kijkers boden aan het jochie te adopteren; een informeerde zelfs naar zijn adres om hem op te zoeken.
Commentaar van Marijnissen: ‘Deze beelden staan symbool voor Afrika’.
Even later liet Marijnissen zich ontvallen ‘geen kritische geluiden uit Afrika te horen’.
Vijf procent economische groei, een middenklasse waartoe inmiddels een derde van alle Afrikanen behoort, een verviervoudiging van (buitenlandse) investeringen. Recent nog een artikel over ‘Afrika’gelezen, Jan?

Kindsoldaten, burgeroorlog, zwart-wit, brrr. Er zijn van die aankondigingen die een onmiddellijke antipathie oproepen. De aankondiging van White Material, een film van Claire Denis, van ‘Chocolat fame’, is er zo een. Tot ik een interview met haar las in de NRC van gisteren.
Uw beeld van Afrika is hard, stelt de interviewer vast.
Denis: Veel films over Afrika zijn gemaakt vanuit een gevoel van medelijden. Ik veracht medelijden. Wat vroeger solidariteit was, is tegenwoordig vervangen door medelijden. Solidariteit stelt hoge eisen, ook aan jezelf. Medelijden is gemakkelijk.’
Zegt het voort en ziet de film!

Bericht vorige week: De toename van het aantal hiv besmettingen daalt sterk, met name onder jongeren tussen 15 en 25 in Afrikaanse landen.
Bericht twee, gisteren: Zuid-Afrikaanse proef met anti besmettingsgel voor vrouwe levert geweldige resultaten op. Gebruik van het gel voorkwam in bijna de helft van de gevallen besmetting.
Eindelijk.

Vorige week schreef Mark Koster, de oud-hoofdredacteur van Revu, op de opiniepagina van de Volkskrant dat het Oranje van vandaag afrekende met de zesjescultuur van de jaren zeventig. De generatie van nu zou niet langer genoegen nemen met een tweede plaats.
Hoe dat in zijn werk gaat zagen we zondagavond. Schoppen tegen alles dat niet oranje is, dat afwijkt – eigen volk eerst. Wildersvoetbal.
Gisteren vierde ik het succes dat Johannesburg heet. Vandaag verlang ik naar de jaren zeventig.

Zag ik daar nu Sylvie van der Vaart op de tribune zitten, naast Jolanthe en al die ander WAGS, de wives and girlfriends van?
Verdomd, het was ‘r! Blijkbaar van mening veranderd. Want Sylvie zou niet naar Johannesburg gaan. Veels te gevaarlijk, zo meldde De Telegraaf eerder dit jaar.
Ik nam het haar niet kwalijk al wist ik zelf beter. Maandenlang werden de Zuid-Afrikaanse beloftes – alles sal reg kom – in twijfel getrokken. De stadions zouden niet klaar zijn. Er kon elk moment een rassenoorlog uitbreken. Alle misdaadsyndicaten, kindsoldaten, groepsverkrachters, babyneukers en autokapers stonden de voetbalfans op te wachten. Die swart gevaar.

Wat is de prijs van de angst? Een eerste hulpbrigade van ambassademedewerkers reisde het oranjelegioen in de afgelopen weken achterna. Honderden buitenlandse journalisten stutten met reportages die uit een oorlogsgebied leken te komen de bange vermoedens van elkaar napratende bange redacteuren. Zwaar gesubsideerde tenenkrommende tranentrekkers vestigden de aandacht op goede doelen die in het vermogen van Afrika om zelf problemen op te lossen hun grootste dreiging zien. Hooggeleerde commentatoren plaatsten vette vraagtekens bij de honderden miljoenen die aan nieuwe stadions werd uitgegeven. Want dure stadions dat is iets voor Europa.
Wat zou al die gecoördineerde bangmakerij en het gezwets in de ruimte gekost hebben? Moet er nu de vuvuzela’s elke wanklank overstemd hebben niet een rekening naar Sylvie en Johan Derksen: ‘Als mijn verslaggevers niet naar Johannesburg durven, begrijp ik dat heel goed’?
En naar Jack van Gelder?
‘Wat verwacht jij van Johannesburg, Jack?
‘Een negerin van twee meter en op een kluitje zitten. Want als je er met de auto opuitgaat, ben je die geheid kwijt’.
En naar al die anderen.
Wiedergutmachung. En dan de opbrengst overmaken naar het gemeentebestuur van Johannesburg. Mijn stad.

Voor een goed gesprek dat ik afgelopen zaterdag over Zuid-Afrika na het WK in Met het oog op morgen voerde, ga naar http://www.youtube.com/watch?v=RfnHPcEBwBQ

Met dit spandoek ontstond in 1988 – twee jaar voor de vrijlating van Mandela – een symbiose tussen voetbalgekte en de solidariteit met de anti-apartheidsstrijd. Een jaar later zou Ruud Gullit in een televisiespotje voor het ondergrondse station van het ANC, Radio Freedom, de kop van Botha’s lijf schieten. Waarna het hoofd van Freek de Jonge tevoorschijn komt; ‘De kop is eraf. Steun Radio Freedom.’
Dat vermaledijde, zieke en sombere land van politieke gevangenen, dodencellen, traangas en Treurnicht is nu de trotse gastheer van het WK.
*
Themba heeft gelijk gekregen. Telkens als ik mijn buurjongetje bijpraatte over nieuwe onzin die in internationale media over Zuid-Afrika werd verspreid glimlachte hij minzaam. De stadions zouden niet op tijd klaar zijn. De misdaad kwam je al op het vliegveld tegemoet. Er dreigde een raciale oorlog. Themba’s glimlach betekende: ‘Wacht maar’. Nu steekt hij zijn vinger op naar een sceptische wereld.
*
Maar natuurlijk moet er iets te neuzelen zijn: De vuvuzela’s worden in China gemaakt door mensen die daar anderhalve euro per dag mee verdienen! Dat is een halve waarheid; de Chinezen zijn, anders dan het artikel in de NRC suggereerde niet de uitvinders van de lawaaitoeter – dat was een slimme zakenman in Kaapstad – maar de schaamteloze imitatoren van een succesprodukt.
*
Mooi dat Nederland tien plaatsen is gestegen op de index van gelukkigste landen. Een overwinning, zondag, kan ons zelfs naar de eerste plaats voeren. En zal de economie met een half procent doen groeien. De GroenLinks Minister van Geluk heeft het eerste succes al binnen!