Halverwege David van Rybrouck’s Congo durf ik nu al met zekerheid te stellen dat het een meesterwerk is. In alle hevigheid drong tot me door hoezeer Afrika in WO I en WO II voor het karretje van de westerse belangen werd gespannen. Ik wist niet dat een basis voor de wereldwijde groei van Unilever door Congolese palmolie werd gelegd. Even nieuw voor me was dat de atoombom op Hiroshima met Congolees uranium plofbaar werd gemaakt. Belgie kreeg er 2,5 miljard Dollar voor betaald. Daarmee werd de wederopbouw … van Belgie gefinancierd.
Onvoorstelbaar het fenomenale geheugen van vaak tachtig-, soms negentig-, zelfs meer dan honderdjarige Congolezen waarin de auteur neerdaalt. Maar bovenal verdient de waardigheid die van alle gesprekspartners van van Rybrouck straalt hulde. Binnenkort spreekt de schrijver in de Balie en De Brakke Grond in Amsterdam!

Het aantal Amerikanen dat denkt dat Obama moslim is, is toegenomen van elf tot achttien procent.
Een nieuw gerucht wil dat Obama zwart is.

In 2005 schreef Binyavanga Wainaina, oprichter van het Keniaanse schrijverscollectief Kwani!, How to write about Africa, een rijke opsomming van de cliche’s over Afrika die je aantreft in romans, artikelen en geschiedenisboeken. Zijn essay verscheen in Granta, een gezaghebbend Engels tijdschrift, in print en digitaal.l In de loop der jaren heb ik tientallen mails ontvangen van mensen die me op het artikel attendeerden. Wainaina’s columns verschijnen regelmatig in ZAM.
Voor het tijdschrift Bidoun heeft Wainaina nu een vervolgessay geschreven. Hierin memoreert hij de ontstaansgeschiedenis van het eerste stuk. Die anekdote bevat belangwekkende vingerwijzigingen voor een ieder die over Afrika rapporteert.

‘How to write about Africa’ grew out of an email. In a fit of anger, maybe even low blood sugar – it runs in the family – I spent a few hours one night at my graduate student flat in Norwich, England, writing to the editor of Granta. I was responding to its ‘Africa’ issue, which was populated by every literary bogeyman that any African has ever known, a sort of ‘Greatest Hits of Hearts of Fuckedness.’ It wasn’t the grimness that got me, it was the stupidity. There was nothing new, no insight, but lots of ‘reportage’ – Oh, gosh, wow, look, golly ooo – as if Africa and Africans were not part of the conversation, were not indeed living in England across the road from the Granta office. No, we were ‘over there’ (het thema van de Granta-editie, BL), where brave people in khaki could come and bear witness. Fuck that. So I wrote a long – truly long – rambling email to the editor.’

Vorig jaar verscheen van Alphonse Muambi het boek ‘Democratie kun je niet eten’. Muambi was waarnemer geweest bij de eerste verkiezingen na het aan de macht komen van Mobutu in zijn geboorteland Congo. Over die verkiezingen gaat het boek.

Ik vond het een vreemde titel. Na de eerste democratische verkiezingen in 1994 in Zuid-Afrika besloot Mandela’s regering om voortaan 2,5 miljoen kinderen uit arme gezinnen dagelijks een gezond lunchpakket uit te reiken.
Democratie kun je dus wel eten.

Onlangs publiceerde africaserver.nl een interview met Muambi. Inmiddels vindt Mumabi dat Afrikanen niet ‘de gewoontes van mensen in Europa moeten overnemen’. Verkiezingen zijn zo’n gewoonte. Muambi: ‘Afrika is al democratisch. Elk dorp heeft een dorpschef, als hij overlijdt wordt volgens bepaalde regels gekeken wie zijn opvolger wordt’.
De mensen zijn er ook nog niet aan toe, volgens Muambi. ‘Heel veel dorpelingen weten niet eens wat een president is en wat hij doet. (…) De stembussen van Afrika zijn een schending van de mensenrechten’.
Muambi vindt dat het kapitalisme een goed voorbeeld is, dat ‘organiseert zichzelf’. En dat zou democratie ook moeten doen. Och arme. Laat ik volstaan met1 woord: kredietcrisis.

Bijna de helft van de Afrikanen woont allang niet meer in dorpen. In Zuid-Afrika heeft president Zuma de strijd aangebonden met traditionele koningshuizen die door het apartheidsregime werden gesticht. Steeds meer Afrikanen hebben hun buik vol van ‘stamoudsten’, altijd mannen, die de dienst voor hen uitmaken.

In de NRC van vandaag een korte reportage over een voorlichtingsavond van de initiatiefnemers van het islamitische centrum bij Ground Zero in New York. Ze zien hun centrum als eerbetoon aan de slachtoffers van 9/11, zijn op en top Amerikaan en strijden voor vrouwenrechten binnen de Islam.
Dat verklaart waarom Wilders tegen dat centrum is. Het is zijn mentale Ground Zero: de vernieuwingsbeweging binnen Islam die zijn totale gedachtenwereld aan flarden schiet. Hoe meer die beweging terrein wint, hoe meer Wilders verliest.