In de Volkskrant van vandaag behandelt recensent Jean-Pierre Geelen de ‘documentarieserie’ Rauw en Puur van Mildred Roethof. In deze serie worden vier ‘losgeslagen gangstermeisjes’ gevolgd. Volgens Geelen waren het eerder ‘pubermeiden die zich vervelen’. In de laatste aflevering ging het over bolletjesslikkers op Schiphol – dat had met die meiden al helemaal niets meer te maken. In een uitzending van DWDD maakten de meiden zich begrijpelijkerwijs bijzonder boos op Roethof.
Geelen herinnert aan de serie reportages die ze eerder dit jaar in Zuid-Afrika maakte. Die reportages noemt Geelen ‘overtuigend’ – ze toonden een werkelijkheid waaraan weinig viel te verfraaien aldus de recensent.
Dat was nu precies waaraan ik destijds bij het bekijken van enkele reportages twijfelde. Aan schokkende beelden in Zuid-Afrika geen gebrek, aan ‘rauwe en pure’ levensverhalen evenmin. Maar van de sloppenwijken in Kaapstad weet ik ook dat er huiswerk wordt gemaakt, muziek en theater. Omvangrijke buddynetwerken ontfermen zich over de zieken. Majorettekorpsen, voetbalteams, naschoolse bijspijkercursussen.
Wie zich tot deze verschijnselen beperkt, en een soort Goed nieuws Show samenstelt, maakt zich al even schuldig aan het vertekenen van de werkelijkheid.

The City Press, een van de beste zondagskranten in Zuid-Afrika, publiceert vandaag de uitkomsten van een onderzoek naar de bereidheid van hoger betaalde Zuid-Afrikanen om in te leveren. Zo test de krant de haalbaarheid van een nieuw groeiplan, vooral gericht op het creeeren van banen, van minister Patel. Het is een moedig stuk omdat het een van de heilige huisjes van Zuid-Afrika ter discussie durft te stellen: wie rijk is zal nog rijker worden. Dat is een inmiddels gederacialiseerd dogma. Rijke zwarten lijken al net zo weinig bereid om in te leveren als blanke.

In de aanloop naar de eerste democratische verkiezingen in 1994 stelde een Zuid-Afrikaanse vakbondsbestuurder voor om hier zwembadbelasting te gaan heffen. Een wellicht ingewikkeld uitvoerbaar maar daarom niet minder interessant voorstel. De paniek van toen nog overwegend blanke zwembadbezitters viel van de gezichten te lezen. Op mijn vraag wat ze van vermogensbelasting vonden kreeg ik steevast als antwoord dat ze tegen dit soort ‘socialistische ideeen’ waren.

Patel waagt nu een nieuwe poging en geen seconde te laat. De afstand tussen rijk en arm is nergens in de wereld zo groot als in Zuid-Afrika. Daar zijn alle onderzoekers het over eens.

De City Press heeft nu vastgesteld dat een meerderheid van 60 procent zich tegen Patel’s voorstellen keeert. De krant stelt vast dat ze dus geen draagvlak hebben. Dat lijkt me een snelle conclusie. Ik vind het juist bemoedigend dat, aan het begin van een nieuw nationaal debat, al veertig procent voor is.

Nadat hij in de jaren tachtig Makro dwong om zich uit Zuid-Afrika terug te trekken, heeft Rene Roemersma nu een nieuw succes behaald. Na zijn optreden in Andere Tijden, waarin hij bevestigde noch ontkende bij aanslagen van RaRa betrokken te zijn geweest om er vervolgens tot in alle details over te spreken, wil een meerderheid in de Tweede Kamer dat geweldsdelicten niet langer verjaren. Een sprekender voorbeeld van de gewoonte van linkse extremisten om rechtse radicalen in de kaart te spelen kan ik niet bedenken.
Roemersma optreden in Andere Tijden werd onthullend genoemd en dat was het ook. Niet eerder zag ik iemand zo zonder enige zelfreflectie, en zo pedant, terugkijken op de losgeslagen jaren van zijn leven.
Ik belde E. en vertelde haar van de nieuwe kamermeerderheid tegen verjaring. ‘Ik ga naar Harry Potter’, zei ze en daarmee was alles gezegd.

Veel boze verklaringen in mijn inbox over Zuid-Afrika’s stemgedrag in de Verenigde Naties. Het land onthield steun aan een nieuwe motie die discriminatie op grond van seksuele voorkeur afkeurde. Het land dat in 1996 gelijke rechten grondwettelijk vastlegde en inmiddels het homohuwelijk heeft gelegaliseerd vormde een verenigd front met vrijwel alle andere Afrikaanse landen.

De verontwaardiging is alleszins begrijpelijk. Steun voor de ingediende motie zou immers automatisch moeten voortvloeien aan de gronwettelijk gegarandeerde vrijheid. Toch is het niet zo simpel. Tussen wetten en daden staan nu eens dromen in de weg. Dromen van weerzin tegen westerse ‘agenda-setting’ (een misverstand overigens nu Brazilie een van de voorvechters van gelijke rechten binnen de VN is). Dromen van Afrikaanse eenheid (symboolpolitiek zolang autocraten en halfgoden in nogal wat landen de dienst uitmaken). Dromen om niet voor blank te worden versleten, een angstvisioen dat veel Zuid-Afrikaanse vertegenwoordigers in den vreemde achtervolgt.

Activisten klagen met recht Zuid-Afrika’s stemgedrag aan. Homovriendelijkheid moet niet alleen thuis gelden. Maar evenzeer geldt dat het voortdurende beroep op een voorbeeldige grondwet onvoldoende is om de vertegenwoordigers in internationale fora tot een andere houding te bewegen. Het ‘rechten discours’ – newspeak voor acceptatie op grond van nationale en internationale wetgeving die gelijkheid voorschrijft – overtuigt niet (altijd).

Vanavond kijkt Rene Roemersma in Andere Tijden terug op zijn RaRa-activiteiten. Een bericht hierover in de Volkskrant voorspelt weinig goeds: niemand liep gevaar, alles voor de zaak. Van mij hoeft hij geen sorry te zeggen maar het zou wel mooi zijn als hij de waarheid sprak. Ik geloof niets van die anti-racistische heldenverhalen. Iedereen kon zien dat de RaRa-acties de steun aan de solidariteitsbeweging met de strijd tegen apartheid juist in gevaar brachten. Aan de pamfletten van deze ‘aksievoerders’ was geen touw vast te knopen. Hier waren mensen aan het woord die met van alles een probleem hadden maar apartheid was het zeker niet. Wat dan? Daar kunnen we alleen maar naar RaRaden.
Boven het artikel staat De Foto: Roemersma tegenover zijn rechters, voeten op het hekje voor de beklaagdenbank. Zoveel minachting belette de rechters niet om hem vrij te spreken.

Ja, ik heb weer iets te zeuren. Gisteravond werden bij DWDD de dj’s bekendgemaakt die dit jaar het Glazen Huis betreden in het kader van de actie Serious Request. Dagenlang platendraaien en niet eten voor het goede doel. Groot succes, mooie actie.
Dit jaar gaan de opbrengsten naar ouderloze kinderen – om ze aan een toekomst te helpen.
Giel Beelen: ‘Want kinderen die hun ouders kwijt zijn hebben gewoon geen toekomst’.
Pardon?
Met deze opmerking worden miljoenen (Afrikaanse) kinderen veroordeeld tot een toekomst zonder toekomst. Enkele jaren terug berichtte de Zuid-Afrikaanse journaliste Nawaal Deane over zulke kinderen in ZAM. De idee dat je zonder ouders kansloos bent, werd door begeleiders van ouderloze gezinnen fel bestreden. Er is natuurlijk alles voor om ouders te hebben maar ook zonder moet je niet meteen als slachtoffer worden geclassificeerd. Het is goed om deze kinderen te steunen door ze kansen te bieden maar vooral op basis van het vertrouwen dat ze zelf hun toekomst kunnen bepalen.

Interessante stukken in de Zuid-Afrikaanse kranten. Vraag: hoe creeeren we werkgelegenheid. Jerry Vilakazi, de directeur van Business South Africa, pleit voor een sociaal pact. Naar woord in linkse oren. Maar Vilakazi wil naast bevriezing van de salarissen ook de topinkomens afromen en verbetering van de infrastructuur. Een van de grote erfenissen van apartheid is afstand – miljoenen Zuid-Afrikanen leggen dagelijks enorme afstanden af om op hun werk te komen. Wie de afstanden korter maakt, of de verbindingen beter en sneller, biedt Zuid-Afrikanen een stevige bezuiniging op hun uitgaven voor woon-werkverkeer. Slim.
In Business Day gaat Alister Sparks tekeer tegen de vakbeweging. De textielarbeidersbond wil niets weten van een flexibele benadering van het minimumloon. Sparks vindt dat dom. Deze industrie is traditioneel omvangrijk in KwaZuilu Natal en telde ooit zeshonderdduizend werknemers. Vandaag zijn dat er zestigduizend waarvan een kwart de baan dreigt te verliezen. Oorzaak: Chinese concurrentie. Banen kunnen gered worden als het bedrijven wordt toegestaan nieuwe werknemers minder te betalen dan het minimumloon. Bij hoge prestaties en grotere afzet kunnen lonen worden aangevuld. In andere bedrijfstakken heeft die aanpak succes – en lonen hoger dan het minimumloon opgeleverd.
Maar Cosatu wil er niets van weten. Een beetje begrijpelijk is het wel. Wie toegeeft op het ene front, loopt het risico ook in andere bedrijfstakken – waar zulks niet nodig is – het onderspit te delven. Toch is het dom. Cosatu wierp zich vorige week op als de belangenbehartiger van de armen. Maar dat klopt niet. De bond verdedigt de belangen van de leden, waarvan de laagstbetaalden zo’n 800 euro per maand krijgen. En hun belangen staan haaks op die van werkzoekenden, die nog vaak rondkomen van een paar euro per dag.

Ik word steeds redelijker (rechtser?). Net als de Amsterdamse krakers die de rechtstaat omarmen nu het hof in Den Haag hen in het gelijk heeft gesteld. Sinds wanneer is hun rechtstaat de onze geworden? Of: onze rechtstaat de hunne?

Eerste verhaal in de krant: het verjaardagsfeestje van Kenny Kunene. Kosten: 1,2 miljoen Rand. Attractie: sushi geserveerd op de bovenlichamen van halfblote meisje. Er wordt volop schande van gesproken. Kunene is eigenaar van een nachtclub, pleisterplaats van de nieuwe zwarte elite. Duurste whiskey kost 450.000 Rand per fles. Gaan er in het weekend een paar van over de toonbank. Pervers.

Maar in de kranten ook de verhalen van Kameeldrift en de Universiteit van de Vrijstaat, respectievelijk aanvoerder van gevaarlijkste dorpen in Zuid-Afrika (12 moorden per maand) en basis van voortlevend racisme, blanke studenten lieten er zwarte schoonmaaksters hun urine drinken en filmden dat.
Nu: oorden van raciale verzoening. In Kameeldrift is de misdaad nagenoeg verdwenen nadat er twee jaar geleden bij de blanken een knop omging. Wie de ander als gelijke behandelt zal ervoor beloond worden. En dat gebeurde – bijna te mooi om waar te zijn.
Op de campus zijn de studentenhuizen – tot voor kort nog raciaal gescheiden – getransformeerd tot multiculturele woonoorden. Zwarte studenten kiezen blanke vertegenwoordigers in de studentenraad, en omgekeerd.
E., tenslotte, vertelt over de school van haar dochters waar de mevrouwen Monk en Marais in culturele evenementen kindertjes van alle kleuren bij elkaar brengen. Er groeit, zegt de altijd sceptische E., een generatie op die het anders zal doen. Anders dan P.W. Botha en Kenny Kunene. Resultaat van een softe multiculti aanpak en veel theedrinken.