Opening: Honger in Somalië: 260.000 doden. Heb ik iets gemist vandaag? Nee, de krant brengt een onderzoek naar rampen in 2010-2011. Betrouwbaar? Het bericht zegt: ‘De schattingen van het dodental in de vluchtelingenkampen in Kenia en Ethiopië zijn minder hard, geven de FAO en FEWS NET toe, aangezien die zijn gebaseerd op veronderstellingen van onderzoekers en niet op een statistische benadering.’ Waarom opent de krant er dan mee?
Nauwelijks van de schrik bekomen en bij de boekenbijlage aanbeland. Waarschuwing: er dreigt een nieuw boek van Paul Theroux in Nederlandse vertaling uit te komen. The Last Train to Zona Verde. Juichende recensie omdat de vleesgeworden mopperkont zijn gal nog nooit zo mooi gespuwd heeft. Hij is op een reis van Kaapstad naar Angola en onderweg een illusie van de pure, natuurgetrouwe, verlenieriefensthalde Bosjesmannen kwijtgeraakt. Ontdekking van de schrijver: Bosjesmannen doen maar alsof! De lendedoeken zijn een travestie en ze spelen de jacht. Maar Theroux – hier verraadt zich de onderzoeksjournalist – ziet hoe ze ‘s avonds in hun westerse kloffie schieten en ‘terugkeren naar hun reservaten, ‘levende musea’, waar de meeste doodgaan aan alcoholvergiftiging of lijden aan welvaartsziektes als diabetes, hoge bloeddruk of hart- en vaatziekten.’ Mijn bloedsuikerspiegel steeg na het lezen van zijn vorige gedrocht, The Lower River, tot recordhoogte en een alcoholvergiftiging was niet ver weg. Bespaar me dit boek. (Zie ook: http://www.dafrique.nl/nl/opinies/oom-tom/paul-theroux-in-malawi.html)
Twee pagina’s verderop: AFRIKA BOEKT GEEN VOORUITGANG. Hatsjekidee, aan het woord is een Deskundige, James A. Robinson. Ingeklemd tussen een overdaad aan onbewezen en onbevraagde beweringen lees ik dat in Zuid-Afrika de ene elite heeft plaatsgemaakt voor de andere. Niks veranderd, alles bij het oude. De middenklasse is in de afgelopen tien jaar blijkbaar niet verachtvoudigd. De grondwet bestaat niet. De vrije media zijn een fata morgana. Geen parlement. Geen artistieke renaissance. En zo is in de visie van James A. Robinson het land een metafoor voor die grote zwarte onbeweeglijke kolos – A-Fri-Ka – waarmee het nooit goed komt.
Vorig jaar bood The Economist excuses aan voor het overlijdensbericht dat dit tijdschrift tien jaar terug van Afrika plaatste. Volgens de redacteuren van vandaag groeit op het continent inmiddels het paradijs op aarde. Rising Africa! En de speciale edities van de Vogue en de Cosmopolitan en de Oprah papegaaien het na.
Zo slingeren 54 landen, duizenden talen, talloze kleuren, vele geloofsovertuigingen en alle sexualiteiten heen en weer tussen happy clappy evangelisten en voorspellers van het Armageddon.
Persoonlijk ben ik al lang geleden uitgeslingerd en op zoek gegaan naar de werkelijkheid, ontdaan van sjablonen en heerlijk verwarrend. Niks helemaal goed, niks alles fout.
Op de redactie van NRC Handelsblad moet iemand gedacht hebben: al die positieve verhalen over Afrika zijn nu wel mooi geweest. Vandaag gaan we er eens flink tegenin.
Dat is heel goed gelukt.