Gisteren dertig jaar geleden werd Solomon Mahlangu opgehangen. 1979, drie jaar nadat de Zuid-Afrikaanse politie op de scholieren van Soweto het vuur opende. Honderden doden, het startsein voor een trek van duizenden jonge zwarten naar de buurlanden en naar de militaire kampen van het ANC. Solomon was een van die jongeren. Hij keerde drie jaar later vanuit Swaziland terug, gewapend en als lid van een ondergrondse verzetscel. Op weg naar een herdenkingsdienst voor de Soweto-opstand opende de politie in Goch Street, Johannesburg, het vuur op Solomon en zijn kameraden. Lucky wist te ontkomen, Monty werd zwaar verminkt.
Solomon stond alleen terecht en werd tot de strop veroordeeld. De Verenigde Naties smeekte de Zuid-Afrikaanse regering om zijn leven te sparen. Ook Jimmy Carter, toen president, probeerde invloed uit te oefenen.

Ik herinner me posters en een picket-line. In de maanden dat het protest ons bezighield, werd Mahlangu een begrip. We kenden alleen zijn gezicht van een foto die het ANC verspreidde. In de druilerige vroege ochtend gingen we machteloos uiteen; het kantoor van de Zuid-Afrikaanse Lugdiens in de Amsterdamse Leidsestraat achterlatend bedolven ons protestborden en posters.

Gisteravond zond de Zuid-Afrikaanse televisie beelden uit van Solomon’s tocht naar de beul. Opgegraven in de archieven van de vroegere staatstelevisie. Hij lijkt ouder dan op het portret dat het ANC destijds verspreidde. Er spreekt geen angst uit zijn blik, wel ontzetting. Twee politiemannen begeleiden hem, en een blanke man. Zijn advocaat? Hartverscheurend.