Zuma’s ontslag van rechtsvervolging is terecht. De afgetapte telefoongesprekken tussen de vroegere Openbaar Aanklager (de echtgenoot van Mbeki’s vice-president) en rechercheurs van de Scorpions vormen het bewijs van een politieke agenda die erop gericht was om Jacob Zuma’s kansen op het leiderschap van het ANC te blokkeren. Of en in hoeverre Mbeki hier zelf bij betrokken was staat niet vast. Of de inlichtingendienst toestemming had gegeven om de telefoongesprekken af te luisteren, wordt momenteel onderzocht. Hoe de opnamen in het bezit zijn gekomen van Zuma’s advocaten blijft onduidelijk. Toch weten we nu dat Zuma gelijk had toen hij opmerkte dat er een ‘samenzwering’ tegen hem gaande was.
De critici van het nu genomen besluit hebben gelijk dat Zuma achtervolgd zal worden door de verdenking van corruptie. Maar evenzeer staat vast dat een eventuele veroordeling door velen zou worden gezien als het resultaat van samenzwering. Zuma kon domweg geen eerlijk proces meer krijgen. Het lijkt me onwaarschijnlijk, en te simplistisch, om het besluit van de Openbaar Aanklager nu te kenschetsen als een vorm van inmenging in de rechtsgang door de nieuwe ANC-leiding. Men heeft eindeloos vergaderd, gewikt en gewogen en uitgesteld. Totdat ook degenen binnen het Openbaar Ministerie die oprecht geloofden een zaak tegen Zuma te hebben twijfel toonden aan de integriteit van de opdrachtgevers. De herziening van een in gang gezet onderzoek door de Openbaar Aanklager is grondwettelijk verankerd, net zoals dat bijvoorbeeld in de Verenigde Staten het geval is. Het standpunt dat de rechter maar had moeten bepalen of Zuma het slachtoffer was van een intrige, zoals de critici nu zeggen, is onzin. De rechter bepaalt of een aanklacht gegrond is en iemand schuldig is, niet of een zaak al dan niet moet worden gevoerd.

Overigens geef ik niet zo veel voor de aanklachten van corruptie. Zuma heeft ruim 4 miljoen Rand in duizend giften van zijn financiele adviseur in ontvangst genomen. Dat is duizend keer vierduizend Rand (300 euro). Dat is duizend keer een maatpak, het schooluniform van een nichtje, een lening aan een tante met een winkel, een uitgebreide lunch in het Durban Hilton, een ticket naar Kaapstad en nog zowat. Het punt is niet dat Zuma, die zich een chief voelt en een hele uitgebreide familie te onderhouden heeft, de giften niet had mogen aannemen. Het punt is dat hij ze als publieke bestuurder had moeten melden. Dat ook het Franse wapenbedrijf Thint tot de sponsors van Zuma behoorde, staat zeker niet vast. Maar als het klopt dat zij Zuma veertigduizend euro toestopte – heel verkeerd, daar niet van – dan is dat een peuleschil in vergelijking met de tientallen miljoenen Randen die anderen aan de Zuid-Afrikaanse wapendeal overhielden. Onderzoeken impliceren onder meer Mbeki’s inmiddels overleden minister van defensie en bondgenoot Joe Modise en zijn medewerkers. Verzoeken om medewerking aan de Zuid-Afrikaanse Scorpions (inmiddels opgeheven) van onder meer Scotland Yard om mee te helpen aan onderzoek naar omkoping door British Areospace zijn stelselmatig geweigerd. Het argument was dat men het ’te druk’ had met de Zuma-zaak, de waarheid is dat men niet het risico wilde lopen Mbeki in opspraak te brengen.

Uiteindelijk denk ik dat achter de hoog opgelopen verontwaardiging over Zuma’s ontslag van rechtsvervolging tevens een diepe angst schuilgaat voor zijn onvermijdelijke verkiezing tot president. Angst voor een man in luipaardvel die alle vooroordelen over donker Afrika voedt. Ik wil niet beweren dat Zuid-Afrika van een schone toekomst verzekerd is. De pijn die hij Kwezi aandeed, de vrouw die hem als een oom beschouwde en met wie hij sex had, is onvergeeflijk (al hoor je daar vandaag helemaal niemand over).
Maar vaststaat dat Zuid-Afrika met de vroegere president, die charmante man met pijp, die geen toespraak hield zonder Yeats of Henley te citeren, een duivel op de troon had.
‘Keer nooit je rug om naar Thabo. Dan steekt hij er een mes in’, kon je in het begin van de jaren negentig al van collega-ANC-bestuurders horen.
Het Harvard Institute for Public Health heeft uitgerekend dat hij verantwoordelijk moet worden gehouden voor de dood van driehonderddertigduizend mensen door ze Aidsremmers te onthouden (het totale aantal doden in Zuid-Afrika t.g.v. aids ver boven het miljoen). Hoeveel mensenlevens kostte zijn broederlijke bescherming van kameraad Mugabe? Met de benoeming van lokale Edgar J. Hoovers liet hij staatsmachines naar zijn pijpen dansen. Van het ANC maakte hij een bange, in zich zelf gekeerde beweging.

De voorpagina van de Volkskrant van 10 april 2009 ‘Etnische registratie jjongeren ‘onwettig’, ‘Bands uit Congo zijn weer welkom’, ‘Fusie tussen zwarte en witte school.’ Met recht een Goede Vrijdag!

Hatespeech. Persbericht van de Nelson Mandela Foundation en de officiele mensenrechtencommissie. Aankondiging van een seminar over het gevaar van haatdragend taalgebruik. Ook de politie doet mee. Aanleiding vormt het geweld tegen buitenlanders in mei 2008. Ook met het oog op Wilders is het interessant om vast te stellen wat het effect is van onzorgvuldig woordgebruik. In een toeristische folder las ik laatst dat in geen der Zuid-Afrikaanse talen het woord vreemdeling bestaat want ‘iedereen is welkom.’ Die folder was op een Europees publiek gericht, vandaar dus. Want in alle Afrikaanse talen van dit land bestaat het begrip ‘amakwerekwere’, een scheldwoord voor vreemdeling.