All posts by Bart Luirink

Jodenster

Wappies in Rotterdam

Vanmorgen op weg naar Unseen, de jaarlijkse fotomanifestatie op het Westergas terrein bevond ik mij opeens in een menigte en ik dacht wat zijn er al veel mensen voor de manifestatie en toen dat door mijn hoofd schoot belde E over iets, geen idee meer wat omdat mijn aandacht werd afgeleid door een ongeschoren man met een bord waarop Adolf Rutte en Hugo Mengele te lezen was en naast hem een man met een doek met Weg Met De Pedo Elite en een met Unvaccinated Lives Matter en precies tussen hen in, pakweg tien meter verderop, trof mijn blik een vrouw met een Jodenster opgespeld, zo een die ik in mijn kinderjaren op de zolder van opa en oma vond, waar ooit onderduikers zaten die hem daar blijkbaar achter hadden gelaten nadat ze waren verraden en weggevoerd en ik voelde me verstijven, bevangen door een verlangen om iemand alle hoeken van het immense grasveld te laten zien al zou ik niet weten hoe ik dat had moeten aanpakken en ik dacht een hek eromheen en niet meer loslaten en hoe raakten deze mensen zo onherstelbaar beschadigd en waarom pleiten sommigen ervoor dat je in gesprek moet blijven terwijl een isoleercel toch wel het minste is zodat ze even afkoelen en zeker niet tot zinnen komen maar in elk geval weten dat je zoiets niet straffeloos mag zeggen waardoor ze vast gaan roepen dat je in dit land niks meer mag zeggen en daar zou ik het dan zo ontzettend mee eens zijn, maar het probleem is dat je alles mag zeggen, alles, en met je haatdragende, paranoïde, extremistische taal de publieke ruimte mag vervuilen tot aan mijn voordeur aan toe want daar liepen ze een paar uur later ook weer langs.



Waarom staat er nog steeds van Nederlandse joden gestolen kunst op de Universiteit van Pretoria?

Expositieruimte Van Tilburg Collectie, Universiteit van Pretoria

Honderden kunstobjecten werden door de Nederlandse collaborateur Jacob van Tilburg in de jaren vijftig naar Zuid-Afrika verscheept. Hij liet ze na aan de Universiteit van Pretoria.

Continue reading


Bloed en Honing

bloed en honing – ontmoetingen op de grenzen van de balkan

Het onlangs verschenen Bloed en Honing. Ontmoetingen op de Grenzen van de Balkan, is al veelvuldig geprezen in recensies en in de interviews en radiogesprekken met makers Irene van der Linde en Nicole Segers. De Volkskrant riep Bloed en Honing uit tot één van de beste tien fotoboeken van 2020. Het is allemaal meer dan terecht. Het slotstuk van een trilogie die ons eerst langs de grenzen van Europa voerde en vervolgens het veer van Instanbul, de verbinding tussen twee continenten, tot onderwerp koos, is adembenemend en meeslepend. De apotheose die ons door het gedemonteerde rijk van maarschalk Tito voert overtreft de al zeer geslaagde eerdere boeken. De verteltrant en de verbeelding zijn van de hoogste kwaliteit. De aanpak en vormgeving waarin tekst en beeld elkaar niet langer aanvullen maar als het ware in elkaar overvloeien, is revolutionair. Terwijl beide componenten hun eigen waarde vertegenwoordigen, breekt de integratie ervan met de traditionele hierarchie van het (onder)schrift bij een beeld en een plaatje bij een praatje. Er is een volledige gelijkwaardigheid van tekst en beeld, met als resultaat een bijna driedimensionale kijk- en leeservaring waarin de verhalen van de illustere mensen die ons door Kroatië, Bosnië-Herzegovina, Servië, Montenegro, Kosovo, Noord-Macedonië en Albanië gidsen volledig tot hun recht komen. Van Segers, die vele jaren als art director bij ZAM Magazine betrokken was, leerde ik destijds hoezeer beelden hun eigen verhaal vertellen en gedijen in een omgeving waarin de tekst vaak op gepaste afstand blijft. In Bloed en Honing wordt aan dat principe volledig recht gedaan terwijl tekst in wisselende lettergrootte en beeld juist naar elkaar toe kruipen, en soms een enkele regel de zintuigen versmelt. Het is een wonderbaarlijke ervaring.

Continue reading


Won Mandela de verkiezingen dankzij steun van Gadaffi?

Maandagavond 30 november 2020 zendt de VPRO The Hunt for Gadaffi’s Billions uit. De documentaire van Misha Wessel en Thomas Blom vertelt het verhaal van een van de grootste wegsluisoperaties uit onze geschiedenis. In de aanloop naar zijn val in oktober 2011 besluit kolonel Gadaffi een deel van zijn vermogen in Zuid-Afrika te parkeren. Voor het geval dát. Na zijn dood zoeken premiejagers naar dit vermogen. Schattingen lopen uiteen maar het is aannemelijk dat het om miljarden dollars gaat.

Continue reading





Dr. Brenda Hattingh trekt Nelson Mandela omver

Dr. Brenda Hattingh

Dit is Dr. Brenda Hattingh. Deze Zuid-Afrikaanse noemt zichzelf een leadership coach en een mentor. Maar ze is ook een motivational speaker en de uitvinder van een nieuw ‘succes DNA’.

In werkelijkheid is dr. Hattingh een dwaallicht. En een profiteur. Of een oorlogswinstmaker.

Dat zit zo. Deze week verscheen van haar het boek Life Lessons from Nelson Mandela about lockdown. De vergelijking tussen enkele maanden relatieve vrijheidsbeperking met 27 jaar gevangenschap is sowieso al een tikkeltje pervers maar misschien verkoopt het. Ronduit misselijkmakend is de volgende flaptekst: ‘Nelson Mandela was in prison for almost 28 years. He entered his ‘lockdown’ period as an angry, revengeful terrorist and murderer with a dream and a vision. He emerged as a renewed, inspiring leader, became President of South Africa, and set a new tone for forgiveness’.

Van de corona naar de verzoening, ook handig om daar een graantje van mee te pikken in een tijd van black lives matter, moet Dr. Hattingh gedacht hebben. Mandela saw it all. Sluit jezelf een tijdje op en weg is de woede. Hattingh biedt aan boze, zwarte, haatdragende ’terroristen’ en ‘moordenaars’ een panacee voor een opstandige inborst.

In de VS zitten honderdduizenden zwarte mensen in de gevangenis. Niet zelden onschuldig, vaak voor een klein vergrijp. Overal in de wereld regent het in de media verhalen van etnisch profileren en politiegeweld, van institutioneel racisme. Wat een heerlijke en geruststellende gedachte dat de slachtoffers, als ze ooit vrijkomen, als herboren vredestichters de samenleving binnenwandelen.

Ik ben bang dat Dr. Hattingh denkt dat ze voor Nelson Mandela een monument opricht. In feite besmeurt ze zijn nalatenschap alvorens deze omver te trekken.


Badr vs. Verhoeven

Titanenstrijd

Voor kickboksen heb ik nooit enige belangstelling gehad. De sport kwam alleen, en alweer een flinke tijd geleden, ter sprake in relatie tot de kleindochter van een vriendin die verkering met Badr Hari had gehad. Tot groot ongenoegen van oma en de rest van de familie. De reputatie van de kickbokser was, zacht gezegd, niet vlekkeloos.

Continue reading