Vandaag is het precies veertig jaar geleden dat ik uit militaire dienst kwam. Ik had een jaar lang het vaderland gediend in Den Bosch, Ede, Eefde, Nijmegen en ergens in de buurt van Apeldoorn. Bij de keuring had ik met enige nadruk vermeld dat ik lid was van de CPN. De sergeant van dienst vond dat ’tof.’ Marcus Bakker behoorde met Hendrik Koekoek tot zijn favoriete Kamerleden. Mijn poging om als landverrader te worden geclassificeerd en zodoende aan de dienstplicht te ontkomen, leed daarmee schipbreuk. Tijdens de opleiding meldde ik mij aan als bestuurslid van de Vereniging van Dienstplichtige Militairen (VVDM), langharig tuig dat zich de onmogelijke opdracht stelde het leger te democratiseren. Mijn activisme werd beloond met verbanning naar een postkamer, het Vierdaagsekamp waar de buitenlandse militairen bivakkeerden en een opslagplaats voor benzine en antivries in de bossen nabij Ede. Het ontbrak in al deze plaatsen nagenoeg aan Nederlandse soldaten op wie enige agitatie losgelaten kon worden.
All posts by Bart Luirink
Op campagne met Jacob Zuma |Wit monopoliekapitaal vs. wit monopoliekapitaal
De Zuid-Afrikaanse Sunday Times publiceert vandaag een interessant verhaal vol intriges achter de campagne in dat land tegen ‘white monopoly capital.’ De aanval op het witte monopoliekapitaal moet de aandacht afleiden van de graaizucht van de Zuma-kliek. Dezelfde krant nam nog niet zo lang terug het voortouw in de beschadiging van twee van Zuid-Afrika’s eminentste corruptiebestrijders: Minister van Financiën Pravin Gordhan en het toenmalige interim-hoofd van de belastingdienst Ivan Pillay. Voor deze berichtgeving bood de krant haar excuses aan.
Vandaag onthult de krant wie er achter de nieuwe desinformatie zit gericht op de karaktermoord van mensen die zich sterk maken voor de bescherming van de waarden van de Zuid-Afrikaanse Grondwet, good governance en de idealen van het Freedom Charter, het programma dat de strijd voor democratie in dat land inspireerde.
Een reborn Sunday Times. Dat is de eerste grap.
the pastor’s obsession with animals and sex
During a visit to South Africa, Ghanaian pastor Dag Heward-Mills recently claimed that ‘you don’t find two male dogs or two male lions or two male impalas . Two male cats, even lizards, two male elephants. There’s nothing like that in nature. It’s unnatural.’
Well, pet owners, visitors of game reserves and zoos know better. The pastor sings the worn out gospel of alternative facts in his crusade against homosexuality.
Afgelopen vrijdag overleed de Britse journalist Adrian A. Gill op 62-jarige leeftijd. Terecht wordt zijn dood in media wereldwijd als een groot verlies beschouwd. In het voorjaar van 2006 publiceerde ZAM een bijdrage van zijn hand. Het verhaal droeg als titel Nobele Wilden. Het essay behandelde de Westerse obsessie, en die van Britten in het bijzonder, met de Keniaanse Masai. In de optiek van Gill moest de ‘oorspronkelijke’ cultuur van deze bevolkingsgroep gezien worden als een vreemde constructie bedacht voor het toerisme. Terwijl Kenyatta na de onafhankelijkheid probeerde om elke etnische indeling waarop de koloniale heersers hun moorddadige verdeel-en-heerspolitiek hadden gebaseerd uit te roeien, werd voor de Masai een uitzondering gemaakt. Want goed voor het toerisme.
De cover van deze ZAM editie riep verschillende afkeurende reacties op. Deze vondst van ZAM’s art director Nicole Segers werd door sommigen geinterpreteerd als een vertoning van opgehangen Afrikanen. Je kunt dat er natuurlijk in zien maar waarom zou je eigenlijk? De cover bracht juist de kunst van het hoogspringen waarom ‘de’ Masai bekend staan in beeld. Gill’s essay werd veel gelezen. Ik waardeerde vooral dat de gedurfde maar zeer overtuigende kritiek op het fenomeen van de ‘nobele wilden’ uit Britse mond kwam. The empire strikes back, soms.
Je kunt het verhaal hier nog eens nalezen. Scroll dan naar pagina 8.
over liefde en wapens
We hadden liefde, we hadden wapens, de nieuwste roman van Christine Otten las ik onlangs liggend op de bank op mijn logeeradres in Queens, New York. Ik werd er diep door getroffen. Buiten woedde Trump en daalde daags na de verkiezingen de motregen uit een asgrauwe hemel. Plotseling had de lange nazomer plaatsgemaakt voor de herfst. De mensen trokken zwijgend en, als altijd, gehaast door de straten. Niets over zeggen (in geen van al die talen die in de stad gesproken worden), heb even geen mening, dit kan niet waar zijn? Mijn gastheer hield de moed erin door steeds weer te beredeneren dat de president elect het niet zou aandurven om Obamacare, waarvoor hij zich inzet, af te schaffen. Op het schermpje van mijn telefoon werd een eindeloze stroom meningen en analyses afgewisseld door beelden van enkele homojongens tot bloedens toe geslagen door aanhangers van de nieuwverkozene en verhalen van kinderen die van klasgenootjes te horen kregen dat ze binnenkort gedeporteerd zouden worden. Nee, het viel niet mee.
The giant is falling
Afgelopen vrijdagavond was ik te gast op een bijeenkomst van Alkebulan in de concertzaal van de Tolhuistuin. Alkebulan is een geweldig leuk initiatief van Nederlanders met een Afrikaanse achtergrond. Ze willen met kunst, cultuur, mode en muziek het beeld van het continent bijstellen.
Waarom ligt het steeds weer (een beetje) aan Sylvana zelf?
“Als er één publiek niet kan hebben dat vj’s en presentatrices zich ontpoppen als Zwarte Panters, dan het (TMF, SBS, RTL) publiek dat Simons trok”, schrijft Olaf Tempelman vanmorgen in de Volkskrant.
Wat is dat toch? Waarom ligt het in zoveel reacties op de bagger die Sylvana Simons over zich heen krijgt altijd weer, volledig of op zijn minst een beetje, aan Sylvana Simons zelf? Waarom aarzelen mensen die menen een afkeer van racisme en seksisme in hun DNA te hebben gekerfd om zich onvoorwaardelijk uit te spreken tegen de haatcampagne waarvan zij nu het doelwit is? Waarom eerst benadrukken dat je niet van DENK bent als je afstand neemt van de plaatjes waarop Simons op het lichaam van gelynchte zwarten in het zuiden van de Verenigde Staten is gefotoshopped of een voorstel om haar levend te verbranden? Iemand schreef onder de brief waaronder ik mijn handtekening zette en die gisteren gepubliceerd werd dat de aanhef ‘Lieve Sylvana’ hem ervan weerhield in te stemmen. Want hij vond haar niet lief. Keur jij alleen haatzaaierij tegen lieve mensen af?
Maar wat een ongelofelijke hoeveelheid goeie reacties op die brief die inmiddels vele honderden malen werd gedeeld. Doe dat ook!
Een inspirerende tragiek
In haar nieuwste roman ‘Ik ben Hendrik Witbooi’ vertelt Conny Braam de geschiedenis van een Namibische vrijheidsstrijder die in het begin van de vorige eeuw het verzet tegen de Duitse bezetting van zijn land aanvoerde. Het is een zowel inspirerende als tragische geschiedenis.
Winnie wordt 80
Vandaag wordt Winnie Mandela 80. Veel Zuid-Afrikanen zullen er even het glas op heffen en haar Happy Birthday wensen. Ze is per slot van rekening de ‘moeder van de natie’, Zuid-Afrika’s hoop in bange dagen. Als ik recente foto’s van Winnie in de krant bekijk – haar verjaardag werd vorige week al groots gevierd in het Kaapse Artscape Theatre – waan ik me weer even in Johannesburg waar uit groepjes mensen kreten van bewondering opstijgen om zoveel schoonheid die uMama zelfs op haar tachtigste nog uitstraalt. Dat hieraan botox te pas kwam, werd vorige week door Winnie en dochter Zindzi op tamelijk overtuigende wijze weggelachen.
Orkestreerden de Gupta’s een kabinetswijziging voor eigen gewin?
Ruilde de Indiase zakenfamilie Gupta kort voordat president Zuma in december 2015 plotseling zijn minister van financiën verving hun Randen in voor Dollars? En vingen ze voor die Dollars vervolgens miljarden Randen meer nadat de Zuid-Afrikaanse munt kelderde na Zuma’s faux pas? De indruk wekt Jeremy Cronin, bestuurslid van de Zuid-Afrikaanse communistische partij én kabinetslid in een column die hij deze week schreef.