Dat de Calendar Song (tekst: January, February, March, April, May, June, July, August, September, October, November, December, en dat eindeloos herhaald) uit de Kaap komt, wist ik niet. Boney M scoorde er mee, en was het Trafassi? De maanden staan voor de namen die aangevoerde slaven kregen toebedeeld, naar het moment van aankomst. Zo kwamen de voorouders van Dulcie September, de eind jaren tachtig in Parijs vermoorde ANC-vertegenwoordiger, en Vernie February, de taalvirtuoos en balling die tot zijn dood in 2002 in ons land woonde, blijkbaar aan hun achternaam.

De klanken vormen een van de vele ontroerende momenten in  Mama Goema, de film over de Kaapse goema muziek,  die gisteren in de Tolhuistuin door Afrovibes in het kader van het Holland Festival vertoond werd. Hoofdpersoon: Mac McKenzie. Hij zette goema in de jaren tachtig internationaal op de kaart met zijn band The Genuines. Oneerbiedig sprak ik gisteren in een blog over mijn eerste kennismaking met Mac over ‘ritmisch lawaai’. Zo klonk het toen ook wel een beetje maar door de film weet ik inmiddels meer over de schatrijke traditie waaruit de muziek stamt, en hoe die een door Mac gecomponeerde en onder zijn leiding uitgevoerde oorstrelende symphonie voortbracht. Daarin fuseert goema onder veel meer met funky klanken en muziek van de oorspronkelijke Khoi.

De muziek is in de film een metafoor voor een kleurrijk Kaapstad gebouwd op invloeden die uit alle windstreken het gebied binnenwaaiden dankzij aangevoerde slaven uit Maleisie en Oost-Afrika, Amerikaanse negro’s, politieke gevangenen uit Indonesie, handelaren en landrovers.  Hoor ik daar krontjong doorklinken in de muziek?

Kaapstad als zevende hemel. Het kon niet op in de film, en er valt ook wel wat op af te dingen (voortlevende segregatie, intense armoede, machtsmisbruik). Toch raakte de film een kern van het Zuid-Afrikaanse experiment waarin zoveel dat uiteenloopt samenleeft.

Kenner van Afrikaanse muziek Stan Rijven introduceerde de film compleet met klanken en lichtbeelden waarnaar hij op zijn laptop telkenmale in grote wanhoop zocht om met regelmaat mis te grijpen. Deze Tommy Cooperiaanse aanpak overtuigde des te meer.

Voor de trailer van de film klik hier: http://www.profoundlysouthafrican.co.za/mama-goema