Deze week gaat ‘Pride’ in premiere, het waar gebeurde verhaal van het verbond dat Engelse homoactivisten en stakende mijnwerkers in de eerste helft van de jaren tachtig met elkaar sloten. De eerste recensies maken herinneringen wakker aan een ontmoeting met de activisten. Continue reading
Nieuwe Piet
Winkelketens verwijderen Zwarte Piet uit de schappen. Reclameboodschappen tonen nieuw getinte Pieten. Een aanzwellende stroom van columnisten is er in de afgelopen tijd van doordrongen geraakt dat tradities er zijn om aan te passen als ze willen overleven. Bekende Nederlanders die eerst hun schouders ophaalden voor de steeds weer oplaaiende discussie spreken zich uit. Continue reading
Het geluid van de branding
Op woensdag 5 oktober gaat de het Afrovibes Festival van start. Een huiveringwekkend mooi programma vol theater en dans uit het zuiden van Afrika. Raymond Matinyana was initiatiefnemer van het festival. Hij stierf in 2001, twee jaar na de eerste Afrovibes editie. Er gaat geen festival voorbij zonder dat herinneringen aan Raymond zich opdringen.
*
Raymond stierf een plotselinge dood. Een vriend uit Amsterdam belde en vroeg of ik zat. Geeëmotioneerd vertelde hij me het nieuws. Ik hoorde het verslagen aan en wist geen woord uit te brengen. Ik verontschuldigde me bij de mensen met wie ik in vergadering was en verliet het kantoor. Ik liep in de richting van mijn huis, wilde op bed gaan liggen met mijn hoofd onder een kussen maar realiseerde me dat het mijn gedachten niet zou kunnen uitschakelen. Ik besloot om de bank binnen te lopen en enkele openstaande rekeningen te betalen. Daar herinnerde ik me dat ik nog iets op moest halen bij de universiteitsbibliotheek. Vervolgens liep ik terug naar mijn kantoor, bladerde door de boeken die ik zojuist had opgehaald en maakte aantekeningen. Pas na verloop van enkele uren was ik in staat om de mensen om mij heen te informeren. De meesten kenden Raymond, hadden hem bij een van zijn bezoeken aan Zuid-Afrika wel eens zien optreden in de Skyline. Even sprakeloos als ik zelf was geweest, legden ze hun handen op mijn schouders en bovenbenen. Toen iemand na een lange stilte vroeg hoe het gebeurd was, kon ik geen antwoord geven. Ik belde de vriend in Amsterdam en vroeg hem wat de doodsoorzaak was. Hepatitis. De avond voordat hij met spoed werd opgenomen in het ziekenhuis had Raymond nog opgetreden met zijn band. In de pauzes had hij gerust op een stretcher in de kleedkamer. In de loop van de nacht was de pijn zo onverdraaglijk geworden dat zijn partner hem naar het ziekenhuis had gebracht. Daar werd nog van alles geprobeerd, maar het was te laat. Er waren complicaties opgetreden. Continue reading
Robot
Gisteravond naar een uitvoering van het Zwanenmeer geweest door achttien robots van het Nationaal Ballet. De elegantie, de souplesse, het zwierende adagio, een meeslepend pas de deux, die aanhoudende stroom attaques uitgevoerd zonder een enkele misstap. In een woord: nano-nano! Continue reading
Bij de dood van Piet Boef
“Als er iemand aanklopte voor hulp vonden we altijd wel een potje. Voor reiskosten bijvoorbeeld, als de Anti-Apartheidsbeweging iemand uit Zuid-Afrika wilde laten overkomen. Dat soort acties diende helemaal geen zakelijk belang, maar dat maakte niets uit”.
Taxi business class
Of ik wel weet hoe je een nette taxichauffeur oproept?
– Wat bedoelt u met een nette?
Nou, een nette, iemand van ons.
– Van ons?
Zoals een Surinaamse klant van me zei: ‘Alsjeblieft geen Marokkaan’.
– Aha.
Dan zeg je tegen de centrale dat je een taxi business class wilt.
– En dan sturen ze een blanke chauffeur?
Precies, dat bedoel ik, een nette.
Dumas heilig verklaard
Het wordt steeds gekker. De Volkskrant staat zich erop voor dat in haar kolommen een ‘verhit debat’ wordt gevoerd over de vraag of het werk van Marlene Dumas mooi of lelijk, goed of slecht is. Dit ‘debat’ is ontketend door een redacteur van de krant zelf die gisteren los ging tegen wat hij de ‘heiligverklaring’ van Dumas noemt. Dat is een non-starter. Niemand heeft Dumas heilig verklaard, niemand heeft beweerd dat je haar niet mooi mag vinden, zoals de redacteur stelt. Nu koestert de krant zich in het feit dat de krant het ‘unspeakable’ publiceert – de meningen van mensen die van Dumas niets moeten hebben. Het is Geen Stijl voor beginners. Keert een andere redacteur zich morgen tegen de kroketten van Kwekkeboom? Net als Dumas ‘heilig verklaard’ maar – ja zeg het maar, je durft het – NIET LEKKER! Waarna het nog dagenlang ingezonden sympathiebetuigingen regent.
Boven mijn bureau hangt een kunstdruk van ‘Portrait of a Young Nelson Mandela’. Dumas steunde ZAM met de verkoop van een speciale editie van dit werk. Ik kijk er naar en denk: ‘Fijn dat hij het niet meer mee hoeft te maken’.
The widow
Minutenlang staan staren en toen nog een gekeken en nog eens. We zien de weduwe van Patrice Lumumba bij de begrafenis van Marlene Dumas. Haar overzichtstentoonstelling ‘The Image is Burden’ ging vrijdag open in het Stedelijk Museum. Een absolute must.
Van tomboy naar bakfietsmoeder
Vandaag nader kennis gemaakt met de nieuwe hoofdredacteur van Opzij Irene de Bel. Kop boven het interview met haar in de Volkskrant: Bakfietstijger.
De openingstik is meteen al raak. Als ze moet kiezen tussen Cisca Dresselhuys en Margriet van der Linde gaat ze voor de eerste. “Ze is echt een vrouw-vrouw vergeleken met Margriet van der Linde, die meer een tomboy is. Die uiterlijke verzorging, dat vrouwelijke, dat spreekt mij meer aan”, aldus de Bel.
Jaja.
Het is begrijpelijk dat de oplage van Opzij, die op Dresselhuis’ hoogtepunt tussen de 80.000 en 90.000 lag, haar meer aanspreekt dan de huidige 35.000. Maar het is niet erg eerlijk om te verzwijgen dat die val al tijdens Dresselhuis’ bewind inzette.
Over de emancipatie in Nederland heeft de nieuwe hoofdredacteur goed nieuws. Die is bijna voltooid. “Als de mannen nu nog een dagje minder gaan werken, zijn we zo goed als klaar”.
Fijn te horen dat het in Amsterdam-Zuid al zover is.
American ideals, universal values
Het voelt als Kafka.
Door de tekst die voor me ligt ben ik een en al Verwandlung.
Ik vond Yoweri Museveni, de president van Oeganda, een schurk. Nu mag ik ‘m wel.
Het rapport heet: ‘The state of human rights for LGBT people in Africa’. Het is opgesteld door de Human Rights Campaign Foundation in Washington.
Het motto van de stichting luidt: ‘American ideals. Universal values’.
De grond onder mijn voeten komt langzaam in beweging. Er schieten beelden van Guantanamo Bay door mijn hoofd, en van een terdoodveroordeelde die maar niet dood wil omdat de pillen niet werken.
American ideals. ‘Activists fighting for freedom around the globe continue to look to us for inspiration and count on us for support’.
Ik hoor een aanhoudende reeks knallen. Het beeld beweegt van de terdoodveroordeelde naar het schoolplein van Columbine. En dan nog een plein en nog een schot en nog een. Ik hoor de evangelicals haat prediken. Ergens deep south wordt een abortuskliniek in brand gestoken.
Het rapport is verschenen vanwege de ontmoeting van de Amerikaanse regering met de Afrikaanse leiders. Een uitgelezen kans om ze een lesje te leren. Het lesje van de hoogmoed en de arrogantie.
Snel even langs de facebook berichten van mijn Oegandese vrienden. Anders dan Gregor Samsa kom ik met de schrik vrij. Museveni is echt een schurk.