Vanavond kijkt Rene Roemersma in Andere Tijden terug op zijn RaRa-activiteiten. Een bericht hierover in de Volkskrant voorspelt weinig goeds: niemand liep gevaar, alles voor de zaak. Van mij hoeft hij geen sorry te zeggen maar het zou wel mooi zijn als hij de waarheid sprak. Ik geloof niets van die anti-racistische heldenverhalen. Iedereen kon zien dat de RaRa-acties de steun aan de solidariteitsbeweging met de strijd tegen apartheid juist in gevaar brachten. Aan de pamfletten van deze ‘aksievoerders’ was geen touw vast te knopen. Hier waren mensen aan het woord die met van alles een probleem hadden maar apartheid was het zeker niet. Wat dan? Daar kunnen we alleen maar naar RaRaden.
Boven het artikel staat De Foto: Roemersma tegenover zijn rechters, voeten op het hekje voor de beklaagdenbank. Zoveel minachting belette de rechters niet om hem vrij te spreken.

Ja, ik heb weer iets te zeuren. Gisteravond werden bij DWDD de dj’s bekendgemaakt die dit jaar het Glazen Huis betreden in het kader van de actie Serious Request. Dagenlang platendraaien en niet eten voor het goede doel. Groot succes, mooie actie.
Dit jaar gaan de opbrengsten naar ouderloze kinderen – om ze aan een toekomst te helpen.
Giel Beelen: ‘Want kinderen die hun ouders kwijt zijn hebben gewoon geen toekomst’.
Pardon?
Met deze opmerking worden miljoenen (Afrikaanse) kinderen veroordeeld tot een toekomst zonder toekomst. Enkele jaren terug berichtte de Zuid-Afrikaanse journaliste Nawaal Deane over zulke kinderen in ZAM. De idee dat je zonder ouders kansloos bent, werd door begeleiders van ouderloze gezinnen fel bestreden. Er is natuurlijk alles voor om ouders te hebben maar ook zonder moet je niet meteen als slachtoffer worden geclassificeerd. Het is goed om deze kinderen te steunen door ze kansen te bieden maar vooral op basis van het vertrouwen dat ze zelf hun toekomst kunnen bepalen.

Interessante stukken in de Zuid-Afrikaanse kranten. Vraag: hoe creeeren we werkgelegenheid. Jerry Vilakazi, de directeur van Business South Africa, pleit voor een sociaal pact. Naar woord in linkse oren. Maar Vilakazi wil naast bevriezing van de salarissen ook de topinkomens afromen en verbetering van de infrastructuur. Een van de grote erfenissen van apartheid is afstand – miljoenen Zuid-Afrikanen leggen dagelijks enorme afstanden af om op hun werk te komen. Wie de afstanden korter maakt, of de verbindingen beter en sneller, biedt Zuid-Afrikanen een stevige bezuiniging op hun uitgaven voor woon-werkverkeer. Slim.
In Business Day gaat Alister Sparks tekeer tegen de vakbeweging. De textielarbeidersbond wil niets weten van een flexibele benadering van het minimumloon. Sparks vindt dat dom. Deze industrie is traditioneel omvangrijk in KwaZuilu Natal en telde ooit zeshonderdduizend werknemers. Vandaag zijn dat er zestigduizend waarvan een kwart de baan dreigt te verliezen. Oorzaak: Chinese concurrentie. Banen kunnen gered worden als het bedrijven wordt toegestaan nieuwe werknemers minder te betalen dan het minimumloon. Bij hoge prestaties en grotere afzet kunnen lonen worden aangevuld. In andere bedrijfstakken heeft die aanpak succes – en lonen hoger dan het minimumloon opgeleverd.
Maar Cosatu wil er niets van weten. Een beetje begrijpelijk is het wel. Wie toegeeft op het ene front, loopt het risico ook in andere bedrijfstakken – waar zulks niet nodig is – het onderspit te delven. Toch is het dom. Cosatu wierp zich vorige week op als de belangenbehartiger van de armen. Maar dat klopt niet. De bond verdedigt de belangen van de leden, waarvan de laagstbetaalden zo’n 800 euro per maand krijgen. En hun belangen staan haaks op die van werkzoekenden, die nog vaak rondkomen van een paar euro per dag.

Ik word steeds redelijker (rechtser?). Net als de Amsterdamse krakers die de rechtstaat omarmen nu het hof in Den Haag hen in het gelijk heeft gesteld. Sinds wanneer is hun rechtstaat de onze geworden? Of: onze rechtstaat de hunne?

Eerste verhaal in de krant: het verjaardagsfeestje van Kenny Kunene. Kosten: 1,2 miljoen Rand. Attractie: sushi geserveerd op de bovenlichamen van halfblote meisje. Er wordt volop schande van gesproken. Kunene is eigenaar van een nachtclub, pleisterplaats van de nieuwe zwarte elite. Duurste whiskey kost 450.000 Rand per fles. Gaan er in het weekend een paar van over de toonbank. Pervers.

Maar in de kranten ook de verhalen van Kameeldrift en de Universiteit van de Vrijstaat, respectievelijk aanvoerder van gevaarlijkste dorpen in Zuid-Afrika (12 moorden per maand) en basis van voortlevend racisme, blanke studenten lieten er zwarte schoonmaaksters hun urine drinken en filmden dat.
Nu: oorden van raciale verzoening. In Kameeldrift is de misdaad nagenoeg verdwenen nadat er twee jaar geleden bij de blanken een knop omging. Wie de ander als gelijke behandelt zal ervoor beloond worden. En dat gebeurde – bijna te mooi om waar te zijn.
Op de campus zijn de studentenhuizen – tot voor kort nog raciaal gescheiden – getransformeerd tot multiculturele woonoorden. Zwarte studenten kiezen blanke vertegenwoordigers in de studentenraad, en omgekeerd.
E., tenslotte, vertelt over de school van haar dochters waar de mevrouwen Monk en Marais in culturele evenementen kindertjes van alle kleuren bij elkaar brengen. Er groeit, zegt de altijd sceptische E., een generatie op die het anders zal doen. Anders dan P.W. Botha en Kenny Kunene. Resultaat van een softe multiculti aanpak en veel theedrinken.

In mijn inbox belanddde gisteren een voorstel aan de Nationale Assemblee van de Democratische Republiek Congo ‘aux pratiques sexuelles contre nature’. In dit door president Kabila ondertekende wetsvoorstel worden homosexualiteit en sex met dieren op 1 lijn gesteld. Beoefenaren van het laatste wacht een gevangenisstraf van viif tot zes jaar plus geldboete; homo’s komen er met drie tot vijf jaar vanaf. Diegenen die homogroepen oprichten of ondersteunen kunnen bestraft worden met zes maanden opsluiting. Alle posters, boeken, pamfletten en films die over homo’s gaan zijn voortaan verboden.

Het probleem van Congo is in essentie het grotendeels ontbreken van instituties van de staat, van regels en de naleving ervan. Voor homo’s wordt voortaan een uitzondering gemaakt.

Het gemakkelijke antwoord op de wetsvoorstellen is dat de Congolese leiders zich druk zouden moeten maken over wezenlijker kwesties: de voortgaande plundering van grondstoffen, de armoede en het aanhoudende geweld in Oost-Congo. Maar juist het onvermogen van Afrikaanse leiders om aan zulke drama’s een einde te maken, leidt ertoe dat ze homo’s tot zondebok kiezen. Aan het door de missionarissen gepredikte misverstand dat homo’s kunnen genezen ontlenen de machthebbers het verlangen om hun land te bevrijden van een abberatie die zij in strijd achten met de eigen cultuur. Zo denken deze politici nog over iets macht te kunnen uitoefenen. Wat moesten ze zonder homo’s?

Afgelopen vrijdagavond Hero Brinkman en Hans Jansen bij Pauw & Witteman. Wie zegt dat er zo weinig horror op de Nederlandse televisie is?
Ook Erik Corton was aangeschoven – dj, muzikant, reiziger en ambassadeur van de goede doelenindustrie. Corton heeft enkele tatoeages op zijn arm.
Paul Witteman zette het gesprek dan ook zo in: ‘Hoe doet zo’n forse blanke man dat … in Afrika … niet de leukste gebieden … tegenover kleine zwarte mensen die het vaak heel slecht hebben…?’
Brrrrrrrr. Koud. Levensmoe. Verdrietig. Agressief. Alles werd ik van deze aankondiging.

Hulde aan de lezers van De Telegraaf. Ze reageerden in de afgelopen dagen massaal op een bericht in die krant over de Zimbabwaanse deelnemers aan een Vlaamse reality soap. Het programma volgde de training van tien Zimbabwaanse jongens door Belgische wielerkampioenen. De Telegraaf meldt nu dat de jongens verschillende Belgische meisjes zwanger maakten. Enkelen trouwden en scheidden om een Belgische verblijfsvergunning te bemachtigen.De 16jarige Stephanie Lippens onderging onlangs een abortus. Volgens haar moeder raakte Stephanie zwanger omdat ze dronken was. Mevrouw de Temmerman was zo dom de bankpas aan haar Zimbabwaanse gast af te staan. Die haalde er duizenden euro’s meer af dan afgesproken. Enzovoorts.
Terwijl het artikel op verontwaardigde toon over het door de Zimbabwanen aangedane leed verhaalt, reageren de lezers van de Gezond Verstandkrant opvallend nuchter. Eigen schuld, dikke bult, zeggen ze in koor tegen de Vlaamse gastheren en dames.

Vanmorgen weer iemand op de radio die het voor de ontwikkelingshulp opnam. Zolang, aldus de geinterviewde, de hulp maar gericht was op het verstrekken van hengels en niet van vis. Met een hengel kun je je eigen problemen oplossen. Vis is symptoombestrijding, aldus de redenering.
Zouden ze dat in Afrika niet doorhebben?
En hoe leg je dan de vangstquota uit die Europese vissers de Afrikaanse wateren injaagt om ze vervolgens leeg te roven?
Er zijn geen hengels nodig, maar naleving van internationale verdragen is geboden. Dat geldt voor vissers net zozeer als voor kapers.
Met dat eeuwige vis en hengel verhaal winnen we de oorlog niet.

Vandaag is bisschop Tutu 79 geworden. Hoera! Maar jammer genoeg treedt hij vandaag ook terug uit de meeste publieke functies die hij uitoefende. Verdiend natuurlijk maar we zullen zijn regelmatige beroep op hogere moraliteit en diepere waarden missen.

Ik was een beetje een Tutu scepticus. Er werd mij tijdens de Waarheidscommissie, die hij voorzat, net iets teveel gebeden. Die gebeden richtten zich vrijwel uitsluitend tot een christelijke God terwijl er toch ook flink veel Zuid-Afrikaanse moslims offers hadden gebracht in de strijd tegen de apartheid.
Tutu’s uitspraak dat hij niet uitsloot dat ook Adolf Hitler tot de hemel was toegelaten, vond ik een uitdrukking van een wat te ver doorgeschoten verzoeningsdrift (ook al geloof ik helemaal niet in een hemel).

Maar twee jaar terug mocht ik met collega-journalist Madeleine Maurick bij de oude baas op audientie. We werken aan een boek over de controverse rond homoseksualiteit in Afrika en interviewden daarvoor vijftig Afrikaanse kerkleiders, politici, kunstenaars, rechters, activisten en andere denkers.
Tutu nam de tijd en formuleerde zijn antwoorden alsof hij ze ter plekke bedacht. Aanvankelijk leek hij vermoeid en niet veel zin te hebben in het zoveelste interview. Maar al snel dooide het ijs en wisselden de verhalen over vroegere weerzin van elkaar kussende mannen en nieuwe walging over homohatende Anglicanen zich af.
We vroegen hem of de vervolging van homo’s door de kerk geen Waarheidscommissie waard was. Tutu dacht er diep over na, zich ervan bewust dat een bevestigend antwoord zeker het nieuws zou halen. En de afschuw van collega-bisschoppen in een sterk verdeelde kerk zou oproepen. Dus volgde er een ontwijkend antwoord. Waarop wij de vraag herhaalden. Waarop hij opnieuw een zijweg inreed. Waarop…
‘I’m deeply, deeply sorry’, zei Tutu uiteindelijk zuchtend. ‘Deeply sorry’ voor het vele leed dat de kerk homo’s had aangedaan.

En weg was mijn scepsis.

De rijke archieven van de Nederlandse anti-apartheidsbeweging zijn in de afgelopen drie jaar ondergebracht bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. Kier Schuringa, voormalig documentalist bij de AABN en NiZA heeft dit karwei dat nu zijn voltooiing nadert verricht. Gisteren stuurde Kier mij een mail met een link naar liederen uit de tijd van de anti-apartheid.
Bekentenis: In het begin van de jaren tachtig maakte ik deel uit van een band die in opdracht van de AABN een elpee (oud woord voor grote dvd) maakte ter ondersteuning van een jongerencampagne – ‘Apart we zijn het zat!’
Die elpee bevat vier nummers en die zijn nu op de website van het IISG te beluisteren. Huiver op http://www.iisg.nl/collections/anti-apartheid/songs.php
De nummers staan onder Netherlands, Mother of Spear – Gemengde Gevoelens.