Afgelopen week overleed Sheena Duncan, 77 jaar oud. Sheena volgde met een langdurig voorzitterschap van Black Sash in de voetsporen van haar moeder, Jean Sinclair, de deze organisatie van voornamelijk blanke, middle class dames tegen apartheid midden jaren vijftig oprichtte. Er is in de loop der jaren wel scepsis geuit over het relatieve gemak waarmee deze vrouwen zich tegen de apartheid keerden. Welk risico liepen ze eigenlijk?
Wat Sheena Duncan betreft: veel. De haat van de machthebbers die ze met haar activisme over zich afriep, was ongekend. In de jaren tachtig speelde ze een hoofdrol bij de vorming van de End Conscription Campaign. Juist de impact van deze beweging, die blanke jongens opriep om dienst te weigeren, trof het racistische machtsapparaat in zijn hart. Uiteindelijk is het onvermogen van het apartheidsregime om de blanke boel bij elkaar te houden een belangrijke factor geweest bij de vernietiging van zo’n onmenselijk systeem. Daarom verdient Sheena Duncan een standbeeld.

I
Donderdag poseerde Nelson Mandela met de WK trofee. Ik hoorde dat een horde FIFA zich bij het kantoor van de oude baas meldde, begeleid door vier zwaar bewapende veiligheidswachten. AK 47 in de aanslag. Na alle onzinnige voorspellingen van een raciale oorlog, groepsverkrachtingen en toeristenbuskapingen die ons te wachten staan, is het mooi te ontdekken dat de autoriteiten maar voor 1 ding echt bang lijken te zijn: dat de trofee gestolen wordt.

II
Wat een vilein commentaar van Tutu. In een interview met een Amerikaanse krant verzuchtte de aartsbisschop dat hij blij is dat Mandela zich veel van wat er vandaag mis is in zijn land niet bewust is. Mijn bronnen zeggen dat Mandela nog elke dag alle kranten leest.

III
Verwarrend toespraak van Julius Malema, gisteren na een lange radiostilte. Je zou het er zo maar mee eens zijn. “As men we have a responsibility to ensure that the rights of women are protected, and find a correct balance between expressing our cultural rights and respect for women in South Africa. (…) It can never be permanently correct that men are forever at liberty to have many sexual partners, when women are demonised for engaging such practices.” De ANC-jeugdleider als feminist. Omdat hem dat goed uitkomt in zijn strijd met Zuma. Vorig jaar verklaarde Malema nog dat de vrouw die Zuma van verkrachting beschuldigd had nooit verkracht kon zijn omdat ze ’s morgens om taxigeld had gevraagd. Ook Thabo Mbeki was plus feminist que la feministe als hem dat goed uitkwam.

Onlangs was Ivo Niehe bij Dominique Lapierre te gast. Deze Franse schrijver verkocht inmiddels dertig miljoen boeken. Toegegeven, de allerlaagste gevoelens van jaloezie hebben zich van mij meester gemaakt.
Maar Lapierre is een aardige man die de helft van wat hij verdient aan klinieken in India uitgeeft. Binnenkort verschijnt van zijn hand De Nacht van de Regenboog, een geschiedenis van Zuid-Afrika, in Nederlandse vertaling. Ook een deel van de opbrengsten van dit boek vloeit naar goede werken. In Kaapstad nu.

Toch houd ik mijn hart vast. In het gesprek met Niehe meldde de schrijver trots dat hij ontdekte dat er in het Zuid-Afrika van de apartheid een gif werd ontwikkeld waarmee zwarten konden worden uitgeroeid. Dat is kletspraat. De toenmalige machthebbers hadden er geen enkel belang bij om de zwarten uit te roeien, die deden immers het werk. Er werden natuurlijk wel giffen geproduceerd, maar die hielden geen rekening met huidskleur. Wouter Basson, de gifmenger waarnaar Lapierre verwijst, heeft overigens wel geexperimenteerd met stoffen die blanken in zwarten konden omtoveren. Dat maakte infiltratie in de zwarte gemeenschap, en dus de jacht op het verzet, zoveel makkelijker…
In hetzelfde gesprek komt ook de hartchirurg Chris Barnard ter sprake. Daarover meldt Lapierre dat die bij zijn tweede operatie een zwart hart in een blank lichaam transplanteerde. Hij vertelt dit verhaal met verve – een grote verdienste – alsof hij het met de allergrootste moeite aan de vergetelheid heeft weten te ontrukken.
Maar het is al in heel veel boeken opgetekend.

Nieuwe facebook pagina van Afrikaners van Nederlandse origine die asiel willen aanvragen in het land van de voorouders – Right of Return to Europe. Geert Wilders is ook al benaderd.
Het leukste zijn de mededelingen van zwarte Zuid-Afrikanen die de vertrekkers een lift naar het vliegveld aanbieden.

I
Jacob Zuma heeft de uitslag van zijn aidstest bekendgemaakt: negatief. Gefeliciteerd! Maar hoe verrukt moet je over deze mededeling zijn? Mpumi Mathabela schrijft terecht in facebook dat zo’n uitslag voeding kan geven aan twee misverstanden: dat je zonder condoom sex kunt hebben en dat ‘a shower a day keeps the virus away’.
Zou hij de uitslag ook bekend hebben gemaakt als deze positief was?
Het goede nieuws: het aantal klinieken dat aidsremmers uitreikt, is in de afgelopen maand verdubbeld, van 500 naar 1000.

II
Ook in Johannesburg staken de schoonmakers. Slimme timing, nog ruim zes weken tot de WK. Van Nederland tot Zuid-Afrika. Job Cohen is nog niet eens premier en de Internationale heerst al op aard!

Mijn buurjongetje Themba kan er niet mee zitten, ‘Natuurlijk schrijven sommige kranten in Engeland en Duitsland dat de WK een zooitje wordt en dat bezoekers hun leven niet zeker zijn’, zegt hij nadat ik mijzelf, niet voor de eerste keer, heb laten gaan in een tirade aan het adres van deze onheilsprofeten.
‘Sommige correspondenten die deze verhalen schrijven wonen in Johannesburg’, houd ik Themba wanhopig voor. ‘Die moesten toch beter weten’.
Maar mijn buurjongetje wordt er niet warm of koud van. ‘Ook Zuid-Afrikaanse emigranten stoken het vuurtje op’, weet Themba.
‘Precies!’, zeg ik. ‘Om hun vlucht te legitimeren’.
‘Maar het gaat erom wie er het laatst lacht’, zegt Themba.
‘Hoe bedoel je?, vraag ik.
‘Kijk, die kampioenschappen worden een succes. Hoe leggen de correspondenten en de emigranten dat straks aan hun lezers en vrienden uit?’ Themba kan zich daar nu al erg op verheugen.

Persbericht Nelson Mandela Foundation:

Media Release: Nelson Mandela is fine

Date: 16 April 2010

From: Achmat Dangor, Chief Executive of the Nelson Mandela Foundation

For immediate release

Contrary to rumours presently circulating Mr Mandela is fine and is at home with his family

Ends.

I
Monoloog van taxichauffeur:
‘Hey, it’s hot!
And it’s going to be cold.
Very cold.
It’s going to be very cold.
It’s going to be very cold.
Cold.
Hauw!

II
De Zuid-Afrikaanse rechter Goldstone zal de barmitzvah van zijn kleinzoon niet bijwonen. De opperrabijn van Zuid-Afrika ontkent met klem dat het Goldstone is verboden om de Sandton Synagogue te bezoeken.
In opdracht van de VN onderzocht Goldstone vorig jaar het geweld in Gaza. Hij schreef er een uiterst kritisch rapport over. Ook Israel spaarde hij niet.
Dat is een groot deel van de joodse gemeenschap in Zuid-Afrika in het verkeerde keelgat geschoten. Wie zich tegen de kudde keert, of die nu een Feyenoord t-shirt, een hoofddoekje, een keppel of het priestertenue draagt, roept zware stormen over zich af. De Zionistische Federatie van Zuid-Afrika had al aangekondigd te gaan demonstreren.
Maar het is Goldstone dus niet verboden om bij de barmitzvah van zijn kleinzoon te zijn.

Mooie trailer van de nieuwste film van Saskia Vredeveld en cameraman Melle van Essen. Vanaf 15 april te zien in Amsterdam-Tuschinski, Den Haag-Pathe Buitenhof, Rotterdam-Pathe Schouwburgplein.

Interessante tv recensie van Toine Heijmans vanmorgen in de Volkskrant. Hij behandelt een item in Netwerk naar aanleiding van de moord op Terre’Blanche. De redacteuren van deze actualiteit hebben een documentaire, Forest of Crcocodiles, misbruikt voor hun item. De film duurt bijna een uur; het item in Netwerk pakweg 20 minuten. Naam van de maker noch titel van de documentaire werden genoemd. Wat overblijft is een reportage waarin ‘de kijker volkomen de draaid kwijtraakt’, schrijft Heijmans. ‘Wie in beeld was, waar en waarom bleef schimmig. Het was vooral een opsomming van gruwelijkheden geworden.’
Heijmans reed zelf ooit zes weken door de Oostkaap in Zuid-Afrika. ‘Er gebeurde niks, en toch hing er dat angstgevoel overal onder de schitterende Afrikaanse hemel. Kwam dat door de kranten, de boeken, de films, de actualiteitenprogramma’s?’
Vermoedelijk wel.